عرضه و پذیرش
در روشهای تأمین مالی سرمایه ای، وجوه موردنیاز شرکتها و بنگاههای اقتصادی از محل حقوق صاحبان سهام تأمینشده و تأمینکنندگان وجوه درواقع مالکان شرکت محسوب میشوند. ازجمله مزایای عمده استفاده از روشهای تأمین مالی سرمایهای میتوان به تقویت بنیه مالی شرکت، ارتقای جایگاه اعتباری و دستیابی به منابع مالی بلندمدت اشاره نمود.
فرآیند پذیرش
بازار سرمایه بهعنوان یکی از ارکان اقتصاد کشور نقش مهمی در جذب پساندازها و منابع مالی کوچک مردم و تخصیص آنها در جهت تأمین مالی طرحهای بزرگ اقتصادی دارد. تردیدی نیست که رشد اقتصادی، توسعه رفاه و عدالت اجتماعی و گسترش سازوکارهای تأمین مالی درگرو رشد بازار سرمایه بهتناسب سایر اجزای سیستم اقتصادی است. ورود شرکتها به بازار سرمایه ضمن کمک به رشد بازار سرمایه، به تعالی و رشد آنها در فضایی رقابتی و شفاف منجر شده و نام و اعتبار آنها را در جامعه ترقی میبخشد.
افزایش سرمایه
شرکتها بهمنظور تأمین منابع برای اجرای طرحهای توسعهای با دستیابی به نقدینگی موردنیاز خود میتوانند اقدام به افزایش سرمایه نمایند. با افزایش سرمایه این امکان برای شرکتها فراهم میشود که تکنولوژیهای جدیدتر را به کار بگیرند و با افزایش سهم بازار توان رقابتی بیشتری را در بازارهای داخلی و خارجی فراهم کنند. شایانذکر است تأمین مالی از طریق افزایش سرمایه در مقایسه با سایر روشهای تأمین مالی متداول، منابع دائمی را در اختیار شرکت قرار میدهد.
انواع افزایش سرمایه
· از محل صرف سهام؛
· از محل سود انباشته و اندوخته؛
· از محل تجدید ارزیابی داراییها؛
· از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران.
فرآیند تبدیل شخصیت حقوقی شرکت به سهامی عام
منظور از تبدیل این است که بدون محو شخصیت حقوقی قبلی شرکت و ایجاد شخصیت حقوقی جدیدی برای آن، شرکت شکل و قالبی نو پیدا کند. مثلاینکه شرکت تضامنی به شرکت سهامی خاص یا عام تبدیل شود و یا اینکه شرکت سهامی خاص با حفظ شخصیت حقوقی خود به شرکت سهامی عام تبدیل شود. در قانون تجارت تبدیل شرکتهای تجاری بنا به مصالح تجاری مورد پذیرش قرار گرفته است؛ اما این بدان معنا نیست که هر شرکتی میتواند با تبدیل شرکت تجاری خود بهنوعی از انواع شرکتهای دیگر اقدام کند. شرکتها پس از پذیرش در بازارهای بورس اوراق بهادار تهران و یا فرابورس ایران میبایست اقدام به تبدیل شخصیت حقوقی خود به سهامی عام و یا تعاونی سهامی عام مبادرت نمایند.
تاسیس شرکت های سهامی عام
تأسیس شرکتهای سهامی عام و انتشار سهام توسط آنان ازجمله روشهای تأمین مالی مبتنی بر سرمایه و مستلزم انجام مراحل قانونی خاصی میباشد. این مراحل عمدتاً در ارتباط با اخذ مجوز عرضه سهام و ثبت این اوراق نزد سازمان بورس و اوراق بهادار یا اعلام معافیت از ثبت این اوراق نزد سازمان بورس و اوراق بهادار و درنهایت ثبت نزد مرجع ثبت شرکتها میباشد.
صندوق زمین و ساختمان
موضوع فعالیت صندوق، جمعآوری وجوه از متقاضیان سرمایه گذاری در صندوق و ساخت پروژۀ ساختمانی و سپس فروش واحدهای ساختمانی پروژه یادشده و درنهایت تقسیم عواید ناشی از این فعالیت بین سرمایهگذاران صندوق است.
مراحل اخذ مجوز صندوق زمین و ساختمان
· ارائه درخواست صدور مجوز موافقت به همراه تکمیل مدارک مربوطه؛
· صدور مجوز موافقت اصولی توسط سازمان در صورت احراز شرایط لازم؛
· ارسال مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار؛
· اخذ مجوز ثبت نزد مرجع ثبت شرکتها از سازمان بورس و اوراق بهادار؛
· ثبت نزد مرجع ثبت شرکتها و ارسال آگهی تأسیس بهمنظور اخذ مجوز پذیرهنویسی؛
· ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار؛
· تکمیل سرمایه صندوق و صدور واحدهای سرمایهگذاری مؤسسین؛
· اخذ مجوز عرضه و انجام عرضه عمومی؛
· ارسال مدارک دال بر موفقیت در عرضه و درخواست صدور مجوز فعالیت؛
· صدور مجوز فعالیت.
صندوق سرمایه گذاری املاک و مستغلات
صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات نوعی از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک بوده که جزء صندوقهای سرمایهگذاری محدود محسوب میشود. صندوق سرمایهگذاری در املاک و مستغلات در تأمین مالی پروژهها شرکت نمیکند و روی پروژههای به اتمام رسیده و دارای تمامی اسناد و مدارک رسمی سرمایهگذاری میکند. این سرمایهگذاریها صرفاً به معنای خرید املاک و استفاده از تغییرات تورمی نیست چراکه در آن صورت عملاً چندان سرمایهگذاری صورت نگرفته و صرفاً پول در برابر تورم حفظ شده است. این صندوقها داراییهای خود را مولد میکنند و از طریق اجارهی املاک مختلفشان جریان درآمدی ایجاد و سعی بر تقویت آن خواهند داشت. این صندوقها امکان سرمایهگذاری در املاک با وجوه خرد را فراهم میکنند. فعالیت اصلی صندوقهای سرمایهگذاری املاک و مستغلات، همانطور که از نامش پیداست، خریدوفروش املاک و مستغلات است. این صندوقها با خرید املاک و اجاره آنها و تقسیم عواید ناشی از اجاره به دارندگان واحد به کسب سود در بازار ملک میپردازند.
دریافت تسهیلات، سرمایهگذاری در اوراق بهادار رهنی و همچنین اوراق بهادار شرکتهای ساختمانی که در بورس پذیرفتهشدهاند نیز جزو امورات فرعی این صندوقها هستند. علاوه بر این میتوان باقیمانده وجوه صندوق را در سپردههای بانکی و گواهی سپرده بانکی سرمایهگذاری کرد؛ بنابراین بازدهی این صندوق تقریباً مشابه با بازدهی ملک در طی دوره فعالیت میباشد.
این نوع از صندوقها وجوه خرد را از سرمایهگذاران دریافت کرده و بنا به نوع صندوقشان اقدام به سرمایهگذاری در حوزه املاک و مستغلات با تمرکز بیشتر بر داراییهای فیزیکی و غیرمنقول و پسازآن سرمایهگذاری در سهام شرکتهای فعال در حوزهی املاک و انبوهسازی و … خواهند کرد. این داراییها و املاک باید در ایران باشند و صندوقها مجاز به سرمایهگذاری در املاک سایر کشورها نیستند. اسناد مربوط به پایان کار و اسناد مالکیتی آنها نیز باید موجود و کامل باشد. همینطور میبایست این املاک قابلانتقال به غیر بوده و در رهن و وثیقه هم نباشند. از سوی دیگر این داراییها نمیتواند شامل زمین بدون بنا یا بنایی با مستحدثات غیرمتناسب با مساحت زمین باشند.
همچنین در حوزهی تخصیص منابع صندوق نیز بهاستثنای ۶ ماه ابتدایی و ۶ ماه انتهایی فعالیت صندوق، باید حداقل ۶۰ درصد از داراییهای صندوق در موضوع و فعالیت اصلی صندوق یعنی سرمایهگذاری در املاک و مستغلات ساختهشده و در قالبهای مختلفی که در انواع صندوقها مطرح کردیم صورت بگیرد و حداکثر ۳۵ درصد به سرمایهگذاری در اوراق بهادار مرتبط (مثل اوراق مشارکت و …) اختصاص یابد. همچنین حداکثر ۵ درصد از کل داراییها نیز قابل تخصیص به سهام شرکتهای ساختمانی است.
صندوق های جسورانه و خصوصی
صندوق سرمایهگذاری جسورانه ابزاری تو در بازار سرمایه کشور بوده که باهدف تأمین منابع لازم برای پیشبرد طرحها و پروژههای نوآورانه طراحی و ارائهشده است، با راه اندازی این صندوق منابع خرد سرمایه گذاران تجمیع شده و جهت خرید سهام شرکتهای سرمایهگذاری دارای موضوع فعالیت و طرحها و ایدههای نوآورانه که در مراحل ابتدایی چرخه عمر هستند صرف میشود.
هدف از تأسیس صندوق سرمایهگذاری خصوصی جمعآوری منابع مالی و تخصیص عمدۀ آن به سرمایهگذاری در شرکتهایی که وارد مرحله گسترش و بلوغ از چرخه عمر شدند. این شرکتها عمدتاً به مبلغ بیشتری نسبت به مراحل ابتدایی برای تأمین مالی و اصلاح ساختار نیاز دارند